Thưởng phạt con đúng cách
Ngày đăng : 15:16:24 29-03-2018
Tâm lý con trẻ thường rất thích được khen và “kị” những lời chê bai, trách phạt. Cha mẹ khen để giúp các bé phát huy những điểm tốt và phạt để bé ngoan hơn, tự giác hơn. Thế nhưng khen con quá nhiều chưa chắc đã tốt, phạt con thật nặng chưa hẳn là hay.
Ba phong cách dạy con:
1. Cha mẹ tâm lý: biết linh hoạt và hợp tác với con trong việc giáo dục. Đây là mẫu phụ huynh dạy con hiệu quả nhất.
2. Cha mẹ độc đoán: có nhiều câu nói và hành vi áp đặt bất chấp nguyện vọng của con. Đây là hình thức kém hiệu quả nhất.
3. Cha mẹ nhu nhược: cho con cái quá nhiều tự do và quyền hạn, có thể dung túng cho thói xấu của con mà không phạt. Đây cũng là hình thức dạy con kém hiệu quả.
Mỗi gia đình có cách giáo dục riêng nhưng đều cần biết cách “Khen trẻ đúng lúc, mắng đúng thời điểm và phạt hợp lý”.
Khen thưởng cho hành vi tốt:
Khi làm được việc tốt trẻ muốn được công nhận. Hãy khen ngợi và động viên con dù chỉ là con biết chào hỏi và “cám ơn – xin lỗi”, biết xếp quần áo gọn gàng hoặc khi con khoe đã rửa tay sạch, làm xong bài tập, phụ giúp việc nhà…
Lời khen cần được thực hiện ngay tại chỗ và “khoe” với người xung quanh, khuyến khích họ cùng tham gia động viên trẻ. Con sẽ tự hào và vui như được nhận món quà. Không thổi phồng quá mức thành tích của con, làm như vậy lời khen của cha mẹ sau này sẽ mất tác dụng, chỉ khiến trẻ trở nên huênh hoang, tự cao, háo danh.
Phần thưởng cho những cố gắng của con nên là cái mà trẻ MUỐN, chứ không phải cái trẻ CẦN. Không thưởng con dựa trên hành động mà dựa trên kết quả: “Con làm xong bài tập sẽ được đi chơi thêm nửa giờ”, “Con biết đạp xe thì sẽ tập bơi”, “Con thi tốt thì Hè sẽ ra biển nghỉ mát”…
Không nên thưởng con vô tội vạ. Nếu làm việc gì cũng được khen tấm tắc và tặng quà, trẻ sẽ nhàm chán và tỏ ra thờ ơ, đồng thời liên tục “leo thang” đòi mua thêm những thứ mà trẻ thích.
Tuyệt đối không “mua chuộc” con bằng tiền. Việc "thưởng nóng" sẽ ngầm tác động đến mục tiêu học tập của trẻ là vì tiền thưởng. Trẻ mất dần động cơ phấn đấu khi không nhận được món tiền như ý muốn, hoặc tiến tới "ra điều kiện" với cha mẹ: "Nếu không mua cho con cái này, con sẽ không làm cái kia.”
Kỷ luật cho những cái sai:
Cha mẹ phải cho trẻ biết vì sao con bị phạt? Vì thế, trước đó phải xác định với trẻ những quy định cụ thể, cái gì được phép, cái gì không. Khi dạy con phải nhất quán, cùng một lỗi, không thể lần này bực thì phạt, lần khác vui thì bỏ qua. Nếu bố phạt con thì mẹ không được phản đối trước mặt trẻ. Cha mẹ cần làm gương và có uy tín với con, nếu không trẻ sẽ ấm ức và không “tâm phục khẩu phục”, dẫn tới có thái độ chống đối, thiếu lễ phép.
Chỉ cho con biết các hậu quả liên quan trực tiếp với hành vi xấu, nói rõ lý do vì sao cha mẹ sử dụng “hình phạt” và cho phép con tự giác chọn “hình thức kỷ luật”. Phải “xử” ngay mới có tính răn đe, vì lứa tuổi tiểu học rất mau quên.
Cấm túc, cách ly với mọi người một lúc (Time out): mỗi khi trẻ hư thì bắt vào góc đứng hoặc ngồi im lặng quay mặt vào tường. Dùng đồng hồ đếm giờ để báo hiệu khi nào hết giờ phạt. Nếu trẻ vùng vằng thì cha mẹ nói sẽ vặn đồng hồ thêm vài phút nữa hoặc cho trẻ vào phòng riêng.
Tước đi một “đặc ân” nào đó: không được phép xem phim hoạt hình, nghe mẹ đọc truyện, đi nhà sách, mua đồ chơi…
Làm việc để chuộc lỗi: rửa bát đĩa, dọn giường ngủ, xếp lại giá sách, lau nhà…
Không “kể tội” và kể lể công lao với con, đứa trẻ không đòi có mặt trên đời, chính bố mẹ sinh con ra thì phải có trách nhiệm nuôi dưỡng. Không quát mắng trẻ ầm ĩ, sự nóng giận của cha mẹ đã không mang lại kết quả dạy dỗ con như mong muốn, mà còn khơi dậy trong trẻ cảm giác chán ghét gia đình.
Hạn chế thấp nhất việc trừng phạt vào thân thể (đánh, trói, tát, bắt quỳ gối, bỏ đói…). Thực ra đánh đòn chỉ làm cho trẻ sợ và đề phòng chứ không giúp nó nhận ra lỗi lầm và muốn sửa chữa. Trái lại có thể khiến trẻ hung hăng hoặc trở nên chai lì, khó bảo hơn. Đánh đòn có thể trở thành mầm mống bạo lực, làm trẻ nghĩ rằng lớn lên sẽ được phép “vô tư” đánh đập những người mình yêu thương.
Nguyên tắc:
- Kết hợp nghiêm khắc và mềm mỏng, Chọn hình thức thưởng - phạt phù hợp tùy tình huống, mức độ hành vi, độ tuổi, tính khí từng trẻ.
- Trong gia đình, trẻ cần phải biết nghe lời cả bố và mẹ. Đừng hạ uy tín của người kia cũng như bản thân: Mẹ đừng nói với con: "Chờ bố về, mẹ sẽ cho một trận!" bằng cách đó, mẹ đã vô tình hạ thấp bản thân. Hoặc bố gạt ngang: “Mẹ thì biết cái gì!” khiến con đâm nhờn với mẹ.
- Nếu phụ huynh có sai lầm, biết xin lỗi và giải thích với con. Hãy cư xử theo cách cha mẹ muốn con cư xử với mình.
Nguồn: Thạc sĩ – Bác sĩ Lan Hải
Tags:
Ngày 
Tuần 
Tháng 
Hotline: 0286.652.7869
Website: http://hoatramy4.edu.vn
Campus 3: 962 Tạ Quang Bửu P6 Quận 8.
Tel: 093.858.0086 Cô Trúc Quỳnh - 0767.433.449 - Cô Trang Nhi.